Co znajduje się na końcu języka? Jak brzmi jego muzyka? Jakie niebłahe ostrzeżenie kryje się w bajce „Czerwony kapturek ani krzty na opak”? Odpowiedź na te i wiele innych pytań o polszczyznę znaleźli uczestnicy projektu „U-MÓWMY SIĘ NA...POLSKI!” realizowanego w październiku i listopadzie 2012 r. przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaśle.
Projekt rozpoczął performance „Wyraź wyraz” na Rynku w Jaśle, podczas którego dzieci i młodzież oraz chętni mieszkańcy rozwiązywali zagadki i kalambury, ozdabiali twarze literowym makijażem oraz układali z kartonowych klocków znane powiedzenia o języku. 29 października w auli I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle odbył się panel dyskusyjny „Co się dzieje z językiem”, prowadzony przez poetę i dziennikarza radiowej „Trójki” Dariusza Bugalskiego, z udziałem specjalistów: Kazimierza Ożoga - profesora językoznawstwa oraz Grzegorza Kociuby – poety i krytyka literackiego. Spotkanie było żywą, pełną humoru i ekspresji dyskusją o zmianach we współczesnej polszczyźnie, normach językowych i sposobach na to, by nasz język nie był tylko zdegradowanym, mało znaczącym dialektem słowiańskim. 29 i 30 października uczniowie z jasielskich szkół ponadgimnazjalnych wzięli udział w warsztatach dziennikarskich z Dariuszem Bugalskim. Najpierw poznali schematy przeprowadzania wywiadów, dowiedzieli się, jak radzić sobie z tremą i jak budować spontaniczność, a następnie w studio nagraniowym Papaya w Lipinkach mogli w praktyce zapoznać się z tajnikami studia nagraniowego. Dla gimnazjalistów z Jasła, Bieździedzy, Szebni, Święcan i Umieszcza, 6 i 9 listopada odbyły się warsztaty kompetencji językowych z dr Barbarą Sokołowską. Uczestnicy poznawali tajniki słów i wyrażeń, przedstawiali sposoby ich zastosowania w konkretnych sytuacjach, dyskutowali o sztuce wymowy. 16 listopada najmłodsi uczestnicy projektu spotkali się z Agnieszką Frączek, autorką popularnych wierszy i opowiadań dla dzieci, pokazujących jak łatwo i przyjemnie jest bawić się słowem. 19 listopada odbyło się spotkanie „Gimnastyka języka” prowadzone przez logopedę, Annę Kędzior, podczas którego rodzice z dziećmi poznali ciekawe sposoby na ćwiczenia wspierające ładną i poprawną wymowę. Spotkanie było elementem projektowej „Poradni językowej”, w ramach której na stronie internetowej MBP w Jaśle zamieszczane były także quizy, zagadki i porady językowe. 23 listopada odbył się nietypowy koncert, podczas którego młodzi jasielscy artyści zaprezentowali brzmienie „Muzyki języka”. Wystąpili wykonawcy reprezentujący różne style muzyczne, a co za tym idzie, różne style języka. Koncert rozpoczęła muzyka poetycka – wiersze Czesława Miłosza w aranżacji Ewy Grzebień zaśpiewała Klaudia Łopatkiewicz z Jasielskiego Domu Kultury. W hardrockowe brzmienia przeniósł publiczność zespół HORNBLEND, którego występ spotkał się z żywiołowym przyjęciem publiczności. Poetyckie klimaty zaprezentowały wokalistki Młodzieżowego Domu Kultury w Jaśle – Aleksandra Machowska, Ewa Machowska i Magdalena Myśliwiec, którym na gitarach akompaniowali Gabriela Kiszka i Marcin Chajec. Na zakończenie rozkołysały publiczność hip-hopowe, dancehallowe i chwilami góralskie piosenki DPD. Finałem projektu było dyktando „Jasielszczyzna zna polszczyznę”, które odbyło się 27 listopada 2012 r. w sali widowiskowej Jasielskiego Domu Kultury. Dyktando przygotowała Agata Hącia, językoznawczyni oraz wykładowczyni UW i UKSW w Warszawie. Wzięli w nim udział uczniowie ze szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych z Jasła i powiatu jasielskiego oraz dorośli - sprzymierzeńcy i partnerzy Biblioteki a także chętni mieszkańcy.
Kończąc projekt dziękujemy serdecznie wszystkim patronom, patronom medialnym i partnerom. Cieszymy się z ogromnego zainteresowania projektem i pozytywnych głosów od uczestników imprez. Łącznie w projekcie uczestniczyło ok. 1500 osób. Zaangażowanie tak wielu osób sprawia, że podsumowanie minionych wydarzeń już teraz łączymy z planami na kolejne działania promujące język polski, jak się okazało - niezwykle bliski mieszkańcom Jasielszczyzny.
Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Promocja języka polskiego”, który towarzyszy kampanii społeczno-edukacyjnej „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.
Patronat nad projektem objęli: Burmistrz Miasta Jasła, Starosta Jasielski, Podkarpacki Wicekurator Oświaty.
Patronat medialny nad projektem sprawują: Polskie Radio Rzeszów, „Via” Katolickie Radio Rzeszów, Telewizja Jasielska, Portal terazJaslo.pl.
Partnerami projektu są:
Urząd Miasta Jasła, Powiat Jasielski, Jasielski Dom Kultury, Firma Tekpud, Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle, I Liceum Ogólnokształcące w Jaśle, Sielsky, Hornblend, SBP Oddział w Jaśle.
W działaniach projektowych wzięły udział szkoły: Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Bieździedzy, Zespół Szkół w Szebniach, Zespół Szkół Publicznych w Święcanach, Zespół Szkół Publicznych w Umieszczu, Stowarzyszenie Unia Szkół w Gliniku Polskim – Szkoła Podstawowa w Roztokach, Szkoła Podstawowa nr 4 w Jaśle, Gimnazjum nr 1 w Jaśle, Zespół Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle, Zespół Szkół Miejskich nr 4 w Jaśle, I Liceum Ogólnokształcące w Jaśle, II Liceum Ogólnokształcące w Jaśle, Zespół Szkół nr 4 w Jaśle, Zespół Szkół Budowlanych w Jaśle.
Program:
15 października
- Performance WYRAŹ WYRAZ / Rynek w Jaśle
29 października
- CO DZIEJE SIĘ Z JĘZYKIEM - dyskusja z udziałem D. Bugalskiego, K. Ożoga, G. Kociuby / Aula I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle
- Warsztaty dziennikarskie z D. Bugalskim (cz. 1) / MBP w Jaśle
30 października
- Warsztaty dziennikarskie z D. Bugalskim (cz. 2) / Papaya Studio w Lipinkach
6 listopada
- Warsztaty kompetencji językowych z B. Sokołowską (cz. 1) / MBP w Jaśle
9 listopada
- Warsztaty kompetencji językowych z B. Sokołowską (cz. 2) / MBP w Jaśle
15 listopada
- FIKU-MIKU NA JĘZYKU - happening z A. Frączek / Park Miejski w Jaśle
16 listopada
- GIMNASTYKA JĘZYKA - spotkanie z logopedą dla rodziców z dziećmi / Czytelnia Główna MBP w Jaśle
23 listopada
- MUZYKA JĘZYKA - koncert DPD, HORNBLEND, wokaliści JDK, MDK / Sala widowiskowa JDK
27 listopada
- JASIELSZCZYNA ZNA POLSZCZYZNĘ - dyktando i wykład A. Hąci / Sala widowiskowa JDK
oraz PORADNIA JĘZYKOWA - ćwiczenia, porady językowe i quizy.