Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle w ramach XV Jasielskiego Festiwalu Literackiego i Regionalnego, pod hasłem „Poezja i proza na drogach i bezdrożach”, gościła Katarzynę Szwedę, poetkę, fotografkę, autorkę książki „Bosorka”.
„Bosorka” jest niesłychanie ważnym głosem młodej poetki wpisującym się w historię Beskidu Niskiego. Książka została nominowana do Nagrody Literackiej im. Wiesława Kazaneckiego, Nagrody-Stypendium im. Stanisława Barańczaka oraz do Silesiusa w kategorii Debiut, wyróżniona Stypendium Twórczym Miasta Krakowa.
Rozmowa dotyczyła poznawania własnej tożsamości i korzeni wpisanych w bolesną, pełną luk i przemilczeń historię Beskidu Niskiego. Autorka chce tę lukę wypełnić. Jej osobista historia łączy się z „Wrzosową Polaną”, miejscem w którym dorastała. Dziadek był Łemkiem, więc nie są jej obce wydarzenia, które zna z opowieści rodzinnych. Tkwiła w niej potrzeba, choć początkowo nieuświadomiona, aby opowiedzieć ją na nowo, osobnym językiem. Musiała przejść żmudny proces odpamiętywania, by móc to opisać. Istotną rolę odegrała w tym procesie postpamięć, bo niektóre wydarzenia znała jedynie z opowieści, i nie dotyczyły jej bezpośrednio.
Łemkowszyzna płynie przez moje serce – wyznała.
Środowisko, w którym się wychowywała nie było przyjazne kobietom. Pisząc, chowała się wówczas pod męskim pseudonimem. Wiedziała, że takich kobiet w świecie jest więcej, które czują się nie do końca wolne i swobodne. W „Bosorce” również kobiety nie dochodzą jeszcze bezpośrednio do głosu, ale mówią poprzez obrazy, bo to one i ich los wpisany w kontekst brutalnej historii są bohaterkami wierszy.
Warto zadawać pytania o przeszłość – podkreśliła.
Poetka nie chciała spieszyć się z debiutem, pisanie tomiku zajęło jej, z przerwami, pięć lat.
W tomiku wybrzmiewają dwa nierozerwalne motywy – historia i przyroda. Rzeki, potoki, strumyki w jej utworach mają znaczenie symboliczne. Rzeka jest granicą, znaczącym momentem przejścia, oczyszczająca, ale i złowroga.
Tomik jest próbą radzenia sobie z tym, co się wydarzyło w przeszłości.
Pasja fotografowania sprawiła, że wciąż szuka innych środków wyrazu. Czarno-białe zdjęcia, które ilustrują tomik, są jej autorstwa. Ta estetyka jest jej najbliższa. Robione analogowym aparatem, potem wywoływane w ciemni, mają swoją moc.
Poetka wciąż szuka nowych inspiracji i tematów; w muzyce, sztuce, literaturze, filmie i przyrodzie.
Szukam tych inspiracji, tego przeżywania – dodała na zakończenie.
Spotkanie odbyło się 30 września 2021 roku.
Partnerami projektu są: Jasielski Dom Kultury, Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle oraz Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Ożennej.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”.
