10 października 2024 roku, w ramach XVIII Jasielskiego Festiwalu Literackiego, odbyło się spotkanie z Tomaszem Grzywaczewskim – dziennikarzem, podróżnikiem, reporterem.
Granice są rzeczą naturalną, są immamentną częścią naszej rzeczywistości. Są elementem budowania społeczności ludzkich, jednocześnie dzielą, ale też i łączą – powiedział na wstępie autor „Wymazanej granicy”.
Łódzki reporter przemierzając granice II Rzeczpospolitej poszukuje odpowiedzi na pytania o historię i tożsamość, a słowami swoich rozmówców opisuje ich pogmatwane losy. Pisze o dawnych i współczesnych mieszkańcach przygranicznych ziem. Zmiany granic niejednokrotnie naznaczone zostały dramatycznymi wydarzeniami – masowymi wywózkami, przesiedleniami, czystkami etnicznymi, ludobójstwem. Autor zabiera nas na Kaszuby, Wielkopolskę, Śląsk, Zaolzie, Bieszczady, Kresy Wschodnie, Mazury i Pomorze. Rozmawia z ostatnimi świadkami, którzy pamiętają przedwojenne granice i ich znikanie, ale też i z młodymi ludźmi naznaczonymi brzemieniem pogranicza. To obraz wymieszanej tożsamości dawnych i współczesnych przygranicznych mieszkańców.
W zbieraniu materiałów do książki pomagali mu lokalni historycy, badacze pamięci, osoby z różnych instytucji i stowarzyszeń, społecznicy i żyjący świadkowie historii, którzy chcieli się podzielić wciąż żywymi i bolesnymi wspomnieniami.
T. Grzywaczewski odpowiadał na wiele pytań, m.in. o granicę polsko-słowacką, Akcję Wisła, kryzys na granicy z Białorusią, aktualną sytuację na Ukrainie, czy różnice między mieszkańcami wschodniej i zachodniej granicy Polski.
Obecnie pracuje nad książką, która dotyczyć będzie wschodniej flanki NATO w Polsce i w państwach bałtyckich.
Spotkanie prowadziła Aleksandra Brzuzy.
Partnerami projektu są: Jasielski Dom Kultury i I Liceum Ogólnokształcące im. Króla St. Leszczyńskiego w Jaśle.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
