Solaris jako wyzwanie rzucone człowiekowi
27 stycznia 2009 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w ramach Klubu Powiększania Wyobraźni odbyła się prelekcja Ewy Kasperek „Tarkowski - Soderbergh „Solaris”.
Ewa Kasperek jest nauczycielką języka polskiego w I LO im. Króla St. Leszczyńskiego w Jaśle. Od 2005 r. prowadzi Szkolny Klub Filmowy „Bebelok”.
Autorka dokonała wnikliwej analizy dwóch adaptacji filmowych na podstawie książki Stanisława Lema pod tym samym tytułem.
„Solaris” jest z pozoru klasyczną fantazją naukową, ale temat konfrontacji człowieka z kosmicznym istnieniem, wykracza poza wszelkie dotychczasowe wzorce i ma przede wszystkim wymiar filozoficzny. Cechą wspólną obu filmów jest to, że obaj reżyserzy nie epatują wymyślnymi efektami specjalnymi. Tarkowski stworzył ekranowy traktat o odpowiedzialności człowieka za przyszłość. Soderbergh eksponuje wątek miłosny a motywem przewodnim jest powtórna szansa na miłość. Ewa Kasperek zawróciła uwagę na istotny w obu filmach wątek etyczny. Ocean dociera do ludzkich umysłów i wydobywa z nich najgłębiej ukryte treści i skrywane winy. Ocean wg niej można traktować jako symbol tajemnicy świata.
Po prelekcji odbyła się dyskusja na temat filmów i twórczości Lema. Barbara Tora stwierdziła: „Oba te filmy są próbą odpowiedzi na nurtujące ludzkość pytanie; skąd przybyliśmy i dokąd zmierzamy? Czy naszą kolebką są nieprzeniknione i tajemne tonie? Czy naszym przeznaczeniem jest nicość i niebyt ?, czy może życie, ale inaczej rozumiane i w innym wymiarze, gdzie wszystko zostało nam wybaczone sprowadza się do miłości drugiej istoty. Człowiek w swym dążeniu do poznania tej tajemnicy nie musi penetrować kosmosu (również tego wewnętrznego), bo jest ona, jak wszystko, co genialne, prosta: „Naprawdę potrzebny jest nam drugi człowiek, a niewiedza daje nam poczucie nieśmiertelności”.
