„Tylko człowiek szczęśliwy może być człowiekiem spełnionym...”
czyli spotkanie z Manuelą Gretkowską
„..Tę autorkę jedni wielbią, inni krytykują bezlitośnie....” tak o Manueli Gretkowskiej piszą krytycy. O tym jaka jest znana pisarka, scenarzystka, eseistka i felietonistka mogli przekonać się uczestnicy spotkania, które odbyło się 25 września w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle.
W połowie lat 80 Gretkowska, studentka filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim wyemigrowała do Francji. Była jedną z ostatnich polskich azylantek. Na emigracji powstała jej pierwsza powieść My zdies’ emigranty (1991) oraz kolejne książki Tarot paryski (1993), Kabaret metafizyczny (1994) i scenariusz do filmu Andrzeja Żuławskiego „Szamanka”. W 1994 r. wróciła do Polski, pisała felietony i eseje, wydała jedną książkę Podręcznik do ludzi. W 1997 r. „...wyjechałam do Szwecji z powodów uczuciowych, zakochałam się, a mój śpiący królewicz akurat siedział w lodach Arktyki...” W Szwecji napisała cztery książki Namiętnik, Światowidz zbiór reportaży z podróży po świecie, Silikon zbiór felietonów i wywiadów oraz nominowaną do nagrody Nike Polkę(2001), kolejne jej powieści to napisana wspólnie z Piotrem Pietuchą książka Sceny z życia pozamałżeńskiego (2003), Europejka (2004), Kobieta i Mężczyźni (2007), zbiór felietonów Na dnie nieba (2007) oraz Obywatelka (2008).
Na spotkaniu Manuela Gretkowska podała swoją definicję „pisarza”. Nie wyobraża sobie pisania z misją, ponieważ nie jest to twórczość a propaganda. Pisanie powinno być zawsze „...pisaniem dla pisania...” Jako autorka wie, co pisze i po co pisze. Jeżeli ktoś decyduje się być twórcą ma totalną wolność i może być nieodpowiedzialny, nikt nie ma prawa ograniczać twórcy. Mistrzami słowa dla autorki „Polki” są poeci Miron Białoszewski i Stanisław Barańczak. Bardzo ceni sobie prostotę „...staram się w moim pisaniu, aby skomplikowane rzeczy pisać prostym językiem i prostymi zdaniami, bo prostota nie zaprowadzi nas na manowce...”
Ulubionym pisarzem autorki jest Jan Potocki, a lekturą jego Rękopis znaleziony w Saragossie. Manuela Gretkowska zachęcała obecnych na spotkaniu do czytania literatury. „...Czytając jakby wchłaniamy drugą osobę i jej doświadczenia, jest nas dwoje, troje, a jeżeli jest to ktoś mądry, to wiemy wtedy więcej. Jest to tak jakby nauczyć się języka obcego...”
Najnowsza twórczość Gretkowskiej skłania się ku prozie osobistej, niemal intymnej, opisuje to, co sama przeżyła. Polka była dziennikiem ciąży pisarki, Europejka przynosi dowcipny obraz zmieniającej się Polski widziany jej oczami, wydana w bieżącym roku Obywatelka powstała na kanwie działalności autorki, w założonej w 2007 r., Partii Kobiet i opowiada o tym jak wygląda polityka „od kuchni” i jakie jest w niej miejsce dla kobiet. Mimo olbrzymiego zaangażowania w powstanie partii Gretkowska zrezygnowała z przywództwa, pełni teraz funkcję Honorowej Przewodniczącej i wspiera medialnie. Według niej każda partia jest maszynerią polityczną i musi być przygotowana tak, aby dobrze działać bez względu na to, kto stoi na jej czele. „...Czas artystek z wizją się skończył, teraz potrzeba specjalistek od zarządzania i biznesu. Artysta jest po to, aby dawać pomysł i ideę, to jest jego rola...”
Spotkanie odbyło się w ramach projektu „Twórcy i Słowa - IV jasielskie spotkania z literaturą”, realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Promocja Czytelnictwa ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
