28 kwietnia 2021 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle odbył się wykład online Joanny Majewskiej o twórczości Serhija Żadana, z cyklu „Świat literatury, literatura świata”. Zobaczyliśmy świat ukraińskiego Donbasu oczami młodego pisarza, którego głos się liczy we współczesnym świecie, a poprzez swoje działania literackie i muzyczne jest rzecznikiem pokolenia, o którym opowiada.
Joanna Majewska skupiła się głównie na jego prozie, której bohaterami są przede wszystkim ludzie młodzi, a wybory jakich dokonują, wiążą się z ich przyszłością i bezsprzecznym prawem do realizacji marzeń. W swoich powieściach pokazuje problemy pokoleniowe, ale też problemy mieszkańców Donbasu, w których doświadczenie rozpadu ZSRR i wojny określiło ich tożsamość Jest też tu sporo pytań, na które próbuje odpowiedzieć poprzez uniwersalną metaforę. Kolej – jest metaforą bohatera pogrążonego w impasie, tory prowadzące donikąd – motywem nieprzystosowania, a dworzec – określeniem sytuacji bez wyjścia. J. Majewska zabrała słuchaczy przez stacje Donbasu – Starobielsk, Charków, Ługańsk, bezimienną ale znacząca stację, która jest symbolem wojennego Donbasu i wreszcie umowną w Nowym Jorku, żeby podkreślić jego popularność i uznanie zagranicą. Każdej stacji przypisana została określona powieść. I tak pojawiły się: „Depeche Mode”, „Anarchy in the UKR”, „Mezopotamia”, „Woroszyłowgrad”, „Internat”.
Jednym z wyznaczników oryginalności pisarstwa Żadana jest jego język, tzw. surżyk /mieszanka języka ukraińskiego i rosyjskiego/ oraz nienormatywna leksyka.
Jego droga od undergroundowego poety, poprzez projekty poetycko-muzyczne z zespołem rockowym „Żadan i Psy”, po działalność społeczną na pograniczu kultury i literatury – jest symbolem ukraińskojęzycznego pisarstwa. Świadczą o tym prestiżowe nagrody i wyróżnienia, którymi został uhonorowany m.in. „Mosty Berlina”, Nagroda im. Josepha Conrada, Nagroda Europy Środkowej Angelus. Dla polskiego czytelnika jego książki tłumaczone były głównie w Wydawnictwie „Czarne”.
Joanna Majewska – absolwentka filologii ukraińskiej i ukrainoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktorantka na Wydziale Filologicznym UJ, tłumaczka z języka ukraińskiego oraz edukatorka w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Zafascynowana Ukrainą, Lwowem i architekturą.
